KULTURA

*Javna ustanova Kulturno-obrazovni centar Novi Grad osnovana je 1996. godine spajanjem Doma kulture, Radničkog univerziteta, Biblioteke, Galerije i Bioskopa u javnu ustanovu. Na osnovu odluke Skupštine opštine Novi Grad, 2007.-e godine formirano je Kulturno-umjetničko društvo Una, koje djeluje pod okriljem JU KOC Novi Grad.

GALERIJA
Galerija u Novom Gradu u izložbenom salonu predstavlja samostalne i grupne izložbe likovnih umjetnika i prati aktuelna likovna događanja u regionu.

•Legat Stojana Ćelića - krajem novembra 2011. godine, otvorena je nova postavka Legata akademika Stojana Ćelića. Ovaj istaknuti umjetnik pripada grupi najznačajnih jugoslovenskih autora druge polovine XX vijeka, bio je dugogodišnji profesor na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu, pisao je studije i tekstove o slikarstvu i estetici, bavio se likovnom kritikom. Autor je nekoliko monografija umjetnika i knjiga: Između sveta i slike i Sudbina skulpture. Dobitnik je najznačajnijih nagrada i priznanja: nagradu Politike iz Fonda Vladislava Ribnikara, Oktobarske nagrade, Plakete grada Beograda, Nagrade AVNOJ-a. Za člana Srpske akademije nauka i umetnosti imenovan je 1978. godine. Njegova djela čuvaju se u najprestižnijim muzejima i galerijama kako u zemlji, tako i u svijetu. Stojan Ćelić je 1988. godine svom rodnom gradu darovao Legat koji se sastoji od 41 djela, to su slike, crteži i grafike koje su nastajale od pedesetih godina do 1990. godine. Ovu postavku prati katalog sa svim reprodukovanim djelima zbirke. O značaju Legata i vrijednostima autorskog opusa Stojana Ćelića, na skupu organizovanom tom prilikom, govorili su istoričari umjetnosti: prof. dr Ivana Simeonović-Ćelić iz Beograda, prof. dr Irina Subotić iz Beograda i dr Siniša Vidaković iz Banjaluke. Legat Stojana Ćelića proglašen je nacionalnim spomenikom kulture BiH 2005. godine.

•Likovna kolonija "Rakani" od svog prvog saziva 1985. godine, je jedna od nakvalitetnijih kolonija koja se organizuje u RS/BiH. Pokrenuli su je Zavičajni muzej i tekstilna tvornica „Sana“. Koloniju danas organizuje JU Kulturno-obrazovni centar Novi Grad uz pomoć Ministarstva prosvjete i kulture RS i Opštine Novi Grad. Učesnici kolonije su akademski slikari sa respektabilnim stvaralačkim i izlagačkim djelovanjem i u izuzetnim slučajevima studenti ALU čiji je rad prepoznat kao posebno vrijedan. U zbirci LK „Rakani“ čuvaju se djela: S. Ćelića, B. Karanovića, B. Miljuša, M. Antovovića, J. Rakidžića, Z. Mandića, J. Vešović, R. Lalića, M. Berbera, B. Damjanovskog, A. Ramića, S. Đorđić-Nikolić, V. Petrovič, M. Kopanje, V. Sovilja, V. i R. Kneževića, V. Živkovića i drugih autora koji su svojim radom osigurali značajno mjesto u našem savremenom slikarstvu. Pored njih, tu su i zanimljivi mladi autori kojima se u ovoj koloniji pruža prostor za umjetničku afirmaciju. U dosadašnjem radu kolonije učestvovali su slikari iz Srbije, Francuske, Hrvatske, Slovačke, Slovenije, Austrije, Makedonije i naravno, naše republike. Od jula 2011. godine u Galeriji u Novom Gradu postoji stalna postavka Likovne kolonije „Rakani“ što predstavlja dodatni kvalitet u stalnom nastojanju ove ustanove da aktivnosti vezane za koloniju traju kroz čitavu godinu. Mada je izložen samo mali izbor djela nastalih na koloniji u proteklih četvrt vijeka, ovu postavku je do danas vidjelo više od tri hiljade ljubitelja likovne umjetnosti.

•Kulturno-umjetničko društvo „UNA“ Društvo je osnovano 2007.godine u sklopu Javne ustanove Kulturno – obrazovni centar Novi Grad. Nastalo je iz folklorne sekcije koja je djelovala od 2003. godine pri ovoj ustanovi. Društvo broji oko 300 članova koji rade u više sekcija. Najbrojnija sekcija KUD-a „Una“ jeste folklorna sekcija. Ono što daje poseban značaj ovom društvu jeste, pored rada u gradu i organizovan rad folkornih sekcija u ruralnim sredinama. Time je KUD „Una“ pokrio gotovo cijeli prostor opštine Novi Grad i postao važan činilac života jedne društve zajednice. Dajući mogućnost mladim osobama da se iskažu kroz rad folklornih sekcija, samoinicijativno se formiraju i grupe folklornih veterana kao i pjevačke grupe.Ono čime se ovo društvo ponosi jeste očuvanje pjesama, igara i običaja svoga kraja, Potkozarja i Podgrmeča Novog Grada, kao i susjedne Banije.Društvo je poznato također i po Krajiškoj pjesmi koja budi emocije kod naših ljudi ma gdje oni bili. Kroz svoj dosadašnji rad KUD „Una“ se predstavio u mnogim zemljama Evrope te i samoj Republici Srpskoj i Bosni i Hercegovini. Zato, u šali, imamo običaj reći da nas je bilo od Pariza do Izmira u Maloj Aziji.Najveći uspjeh i ponos našeg društva jeste izvođenje koreografija pjesama i igara Potkozarja i Podgrmeča Novog Grada, na najprestižnijem Evropskom takmičenju folklora dijaspore i Srba iz regiona. Na ovim takmičenjima KUD „Una“ se predstavlja od 2013. godine pa sve do danas. Iza sebe ima brojne nagrade i priznanja jednako za izvedene koreografije kao i za pjevačke grupe te nagrade za izvornost izvedenih koreografija.KUD „Una“ i u narednom periodu planira rad na koreografijama sjeverozapadne BiH, kao i susjedne Banije, Like i Korduna kako bi spasio zaborava kulturnu baštinu šireg okruženja. Osim toga, KUD „Una“ izvodi atraktivne koreografije juga Srbije, Šumadije i stalih dijelova Srbije , Hrvatske i Makedonije. KUD „Una“ u toku godine učestvuje u mnogim kulturnim dešavanjima. Organizuje nekoliko važnih kulturnih manifestacija. To su:
Dječija smotra folklora „Veseli koračići“ koja se održava pred veliki Pravoslavni praznik, Vaskrs. Prva Dječija smotra folklora održana je u martu 2018,-te godine, a učestvovala su društva od Trebinja do Novog Grada. Ova Smotra je zasluženo primila velik broj pohvala od strane publike i ljubitelja folklora širom BiH. Sve buduće smotre će biti orijentisane na društva iz dijaspore kako bi se razvila prijateljstva i pomoglo u očuvanju našeg jezika, tradicije i kulture kod djece iz dijaspore. Smotra se održava u prostoru Sportske dvorane Novi Grad. Nastupi oko 250 djece a broj publike se kreće oko 1000.
Smotra folklora „Petrovdan“ je već tradicionalna smotra koja se organizuje na Dan opštine Novi Grad, 12.-tog jula svake godine. Do sada je na Petrovdanskoj smotri učestvovalo gotovo 30 različitih kulturno-umjetničkih društava. U Novom Gradu ova smotra ima poseban značaj kada istu proprati oko 2000 ljudi na glavnom gradskom trgu, Trgu Mladena Oljače.
Godišnji koncert se održava u decembru svake godine. Ovo je također veliki događaj za kulturno – umjetničko društvo „Una“ jer je to prilika da se pokaže sav rad u protekloj godini i na neki način rezimira sve ono staro i novo. Na Godišnjem koncertu učešće uzimaju sve sekcije KUD-a „Una“ pa takav događaj nikada ne traje ispod 140 minuta, što je mnogobrojna publika Novog Grada već prihvatila i strpljivo i s poštovanjem prati sve tačke ovog koncerta. Zato s ponosom, svih 300-totinjak izvođača kaže da nema veće nagrade od aplauza naše publike koja broji i do 4 puta više od učesnika na sceni.
Umjetnički rukovodilac društva i koreograf je Siniša Jovanić.

• Gradski hor, formiran kao sekcija KUD-a „Una“, pod krovo, JU KOC-a, u svom sastavu ima oko 30 članova. Horsko pjevanje za Novljane ima poseban značaj jer njegova tradicija postoji unazad 40 godina, iako je zbog rata imalo prekid u svom radu. Profesionalnost i entuzijazam osnovne su odlike novskog hora. Izvodeći šarolik program duhovne, svjetovne, pa i starogradske horske muzike, rado su viđeni na kulturnim manifestacijama opštine. Godišnji koncert gradskog hora održava se udecembru jedno je od glavnih kulturnih dešavanja za sve ljubitelje horske muzike. Hor je učestvovao na brojnim takmičenjima i osvajao značajne nagrade i priznanja.

* Narodna biblioteka Novi Grad predstavlja kulturnu ustanovu i značajan je faktor u kulturi i obrazovanju na ovim prostorima. Smještena je u jednoj od najljepših zgrada u opštini Novi Grad,a datira iz 20-ih godina XX vijeka. Biblioteka ovaj naziv nosi od 1961. Godine i do danas nije mjenjala ime. Danas biblioteka sadrđi preko 22.000 naslova za čitaoce svih uzrasta i različitog sadržaja. Kada je u pitanju sadržaj naslova, može se naći širok spektar knjiga u svim žanrovima. Među njima su lektire, beletristika, kao i stručna literatura. Biblioteka se trudi pratiti svjetske naslove i dati mogućnost čitaocima da na lak način dođu do tih naslova. Pored osnovne djelatnosti, Biblioteka organizuje niz akcija povodom Osmog marta, Dana knjige, Mešunarodnog dana dječije književnsoti, organizuje razne promocije knjiga, izložbe i druge vrste promocija, kako svoje opštine, tako i naslove drugih autora širom zemlje i susjednih zemalja.